Trẻ sơ sinh rất yếu ớt, nhất là những bé mới sinh. Cần chăm sóc chu đáo nhất trong 1 tháng đầu tiên. Hãy cùng tìm hiểu những điều ba mẹ nên lưu ý để chăm sóc trẻ sơ sinh đúng cách giúp trẻ khỏe mạnh nhé.
Những vấn đề hay gặp
Để hiểu được cách nuôi trẻ sơ sinh đúng chuẩn, Đặc biệt trong giai đoạn 3 tháng đầu, mẹ cần biết nhu cầu ăn uống, sinh hoạt, ngủ nghỉ cũng giống như những yếu tố bé cưng có thể gặp trong giai đoạn này.
Nắm vững những vấn đề sau đây, việc nuôi trẻ sơ sinh trong những ngày khởi đầu sẽ trở nên đơn giản hơn
Giấc ngủ của bé
Giấc ngủ của trẻ rất quan trọng. Thường trẻ trong 3 tháng đầu sẽ ngủ từ 17-20 tiếng/ ngày để cam kết cho sự tăng trưởng trong giai đoạn này. Khoảng thời gian này, cách nuôi trẻ sơ sinh tuyệt vời nhất là để bé mặc trang phục thoải mái, người luôn khô ráo và để bé trong không gian yên tĩnh để đảm bảo giấc ngủ.
Đối với các trẻ bú mẹ hoàn toàn sẽ có giấc ngủ ngắn hơn những trẻ bú bình vì chúng rất mau đói. mặc dù trẻ ngủ ít nhưng vẫn bú thông thường, tăng cân tốt và chơi đùa vui vẻ, không quấy khóc, mẹ không cần quá lo. tuy nhiên, nếu trẻ thường xuất hiện các biểu hiện: Lăn lộn, trằn trọc khi ngủ, đổ nhiều mồ hôi và rụng tóc, mẹ nên chú ý. Rất có thể trẻ bị thiếu vitamin D.
Hiểu con trong từng tiếng khóc
Hệ thần kinh của trẻ sơ sinh chưa ổn định làm trẻ rất hay giật mình và khóc. Hơn 50% trẻ sơ sinh thường hay quấy khóc. hơn nữa, khóc cũng là cách duy nhất để trẻ bày tỏ cảm giác và các nhu cầu thiết yếu như: đói, khát, tã bị ướt, áo quần quá dầy hoặc trẻ nằm hoài một tư thế nên cảm thấy khó chịu.
Khóc còn là một vận động giúp trẻ rèn luyện hô hấp. Hệ hô hấp của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện như của người lớn nên khóc là một vận động làm tăng cường hoạt động của các cơ, cùng lúc đó giúp phổi được mở rộng.
Khi khóc, trẻ sẽ kèm theo các cử động đập tay, đập chân. Các vận động này giúp trẻ tăng nhiệt độ cơ thể và tự bản thân trẻ sẽ điều chỉnh thân nhiệt.
những tháng đầu tiên mẹ có thể sẽ bối rối khi trẻ thường hay quấy khóc. nhưng mẹ hãy bình tâm lắng nghe tiếng khóc của con, dần dần mẹ sẽ hiểu được con mong muốn nói gì qua tiếng khóc.
Giải mã tiếng khóc của con yêukhông chỉ đơn thuần là mệt, đói hay uớt tã, tiếng khóc của bé cưng còn mang theo rất nhiều ý nghĩa khác nữa. nếu như lần đầu làm mẹ, có lẽ bạn cần một ít “trợ giúp” để có thể hiểu chính xác con đang muốn gì.
Trẻ sơ sinh thường xuyên nhảy mũi
Mũi trẻ sơ sinh rất nhỏ và dễ nhạy cảm nên chỉ cần một ít bụi trong không khí. Thậm chí, một chút nước mũi cũng có thể làm trẻ hắt hơi. Bên cạnh đó, trẻ vừa chỉnh sửa môi trường sống từ trong dạ con của mẹ ra bên ngoài nên trẻ hay nhảy mũi do một số xung huyết trong cơ thể.
Trong 3 tháng đầu, 1 ngày trẻ có thể nhảy mũi 5-7 lần không kèm theo các triệu chứng của cảm cúm như: Chảy mũi nước, ho, nóng đầu…,trẻ hoàn toàn không sao nhé, mẹ đừng quá lo lắng.
Tiêu hóa của trẻ sơ sinh 3 tháng đầu
Nôn trớ là hiện tượng thức ăn trong dạ dày bị đẩy lên thực quản rồi trào ra miệng và dạ dày trẻ nằm ngang, cơ thắt tâm vị còn yếu. đây chính là triệu chứng hay gặp nhất ở trẻ nhỏ, nhất là trong những tuần đầu sau sinh. Để giảm thiểu tình trạng này mẹ cần chia nhỏ nhiều bữa bú trong ngày.
nếu như trẻ bú mẹ, thời gian bú nên ngắn lại. Đối với trẻ bú bình, mẹ chỉ nên cho bé bú từ 30-45ml cho Mỗi lần bú và tăng số cữ bú lên có thể cách nhau từ 1-1,5 tiếng. đó là cách nuôi trẻ sơ sinh tốt nhất.
Cho con bú bao lâu là chuẩn?
Mỗi khi cho con bú, mẹ không hề biết khoảng bao lâu có thể dừng lại, hoặc dừng lại nhưng băn khoăn liệu bé đã no chưa. Trẻ sơ sinh trong những tháng đầu dường như chỉ ăn và ngủ, vì lẽ đó nếu không nắm rõ điều căn bản này, cẩn thận bé có thể bị thiếu chất.
Bên cạnh đó còn có một chú ý nhỏ: Khi trẻ mới bú xong, mẹ nên bế trẻ từ 15 đến 20 phút rồi mới đặt trẻ nằm xuống. Khi bú bình sao cho sữa ngập núm vú bình để trẻ không nuốt không khí vào dạ dày dẫn đến nấc cục.
Chăm sóc trẻ sơ sinh trong 3 tháng đầu, mẹ cũng nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng. nếu như nuôi con bằng sữa mẹ, bạn nên bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày nhiều rau, đu đủ chín, uống nước rau má hoặc nước dừa tươi. Một ngày mẹ cần cung cấp cho cơ thể tối thiểu 2 lít nước, tính luôn cả nước lọc và các loại nước trái cây khác.
Xem thêm: Bí quyết chăm sóc sức khỏe trẻ nhỏ đúng cách mẹ nên biết
Chỉ dẫn chăm sóc trẻ sơ sinh trong 7 ngày đầu
7 ngày đầu sau sinh là khoảng thời gian khá quan trọng đối với một đứa trẻ sơ sinh chưa đầy tháng vì đây vẫn còn là thời kỳ chu sinh của trẻ và năng lực trẻ bị tử vong nếu như không nên chăm sóc đúng cách là rất cao (chiếm 50%). Trong giai đoạn này, thần kinh sọ não của trẻ bị ức chế vì ngủ nhiều, trẻ chỉ thức dậy khi đói hoặc ướt tã, vì thế, cha mẹ phải có sự quan tâm, chăm sóc Đặc biệt.
Cách chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi
là cần phải giữ ấm cơ thể trẻ, nếu như để trẻ bị rét, hạ thân nhiệt trong thời gian khá dài sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công trẻ và gây ra nhiều bệnh. nếu như không gặp vấn đề gì xảy ra với mẹ và trẻ sau khi sinh thì tuyệt vời nhất hãy để trẻ được nằm chung với mẹ, Việc này vừa giúp kết nối tình mẫu tử, vừa giúp truyền hơi ấm từ mẹ sang con và mẹ có thể quan sát con mọi lúc, kịp thời xử lý khi có rắc rối không ước muốn xuất hiện.
Khi còn trong bụng mẹ, trẻ được cung cấp chất dinh dưỡng liên tục từ máu mẹ qua nhau thai, chính do đó khi chào đời trẻ dễ bị đói, rét nên cần nên có đủ năng lượng để sưởi ấm cơ thể và chống đỡ với thời tiết bên ngoài. Khi chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tuần tuổi cần phải nhớ rằng trẻ có mong muốn ăn rất cao, cần được bú mẹ càng sớm càng tốt ngay khi chào đời nên mẹ phải đáp ứng nhu cầu của trẻ ngay khi bé cần chứ không nên tuân theo một giờ giấc nhất định nào.
Sữa non là thức ăn chính và tốt nhất cho sự phát triển của trẻ trong giai đoạn này
Khoa học đã chứng minh, chất IgA có trong sữa mẹ 7 ngày đầu có chứa hàm lượng cao gấp ngàn lần so sánh với sữa thường và có tới 4.000 bạch cầu trong 1cm3 sữa non có cơ hội giúp trẻ tiêu diệt các vi khuẩn đường ruột. Chính do đó, mẹ không nên vắt sữa non bỏ đi mà hãy tận dụng triệt để cho trẻ ăn. Trẻ sơ sinh chưa đầy tháng nếu như được bú sữa non ngay sau khi sinh thì tỷ lệ bị viêm phổi và tiêu chảy sẽ rất thấp.
Một số biểu hiện sinh lý thông thường cũng rất thường gặp ở trẻ sơ sinh chưa chưa đầy tháng
như: đi ngoài phân su, phân có màu xanh thẫm hoặc không mùi, đặc quánh… tuy nhiên, nếu quá 2 ngày mà không thấy trẻ đi ngoài phân su, giảm cân hay vàng da, thường xuyên bị sặc khi bú, khó thở, tím tái, cứng hàm, khóc nhiều, ngủ li bì là biểu hiện không bình thường, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra tình trạng sức khỏe để có hướng xử lý kịp thời. Trong trường hợp đầu của trẻ có bướu huyết thanh thì cần theo dõi chứ không nên chọc hút vì có thể bị khiến trẻ bị nhiễm khuẩn gây nguy hiểm.
Xem thêm: Tiêu chí và cách chia dinh dưỡng cho mẹ bầu chuẩn theo từng thời kì
Những lưu ý
1. Kĩ năng bế trẻ sơ sinh
Lần đầu làm mẹ chắc hẳn sẽ có nhiều chị em phụ nữ không biết phải bế bé sao cho đúng tư thế, vừa không làm bé khó chịu vừa tránh mẹ bị gồng mình quá sức. Mẹ cần lưu ý, bộ phận yếu nhất và cần tập trung nâng đỡ đầu tiên của trẻ sơ sinh chính là phần đầu-cổ. Mẹ cần đặt một tay ngay phía dưới đầu bé, tay còn lại đỡ mông bé.
Trẻ mới sinh nên thóp thở còn mềm, chưa đóng hết, mẹ cần cẩn thận và tránh va chạm vào thóp thở và các điểm mềm khác trên đầu của bé. Luôn bế bé gần với ngực của mẹ nhất, vừa giúp giữ bé an toàn vừa tạo cảm giác được che chở, bảo vệ cho bé.
2. Kĩ năng tự chăm sóc bản thân
Tháng đầu tiên sau khi sinh bé là khoảng thời gian quan trọng với cả mẹ và bé. điều cốt yếu là người mẹ phải tự chăm sóc bản thân để có thể chăm sóc con nhỏ một cách tốt nhất.
Mẹ nên bố trí và chuẩn bị cho mình chế độ ăn uống khoa học, đảm bảo đầy đủ dưỡng chất để cho bé bú và giữ sức khỏe cho bản thân. Hãy cố gắng ngủ cùng mỗi khi bé ngủ để đảm bảo mẹ không bị mất ngủ, thiếu ngủ, mệt mỏi vì bận trông bé.
3. Kĩ năng quấn cho bé
trước tiên, mẹ gấp một mép khăn quấn để hình thành hình viên kim cương, đặt bé lên mặt khăn, quấn một cạnh khăn với phần thân và một tay rồi kẹp dưới lưng bé. tiếp tục lấy phần dưới của tấm khăn, gấp ngược lên phía trên bàn chân và nhét sau vai. Cuối cùng gấp nốt phần cạnh khăn còn lại và tay kia sao cho thật gọn gàng rồi nhét xuống dưới thân bé. Việc quấn khăn đúng cách sẽ giúp bé yên tâm hơn vì được bảo bọc an toàn như khi còn trong bụng mẹ, bé sẽ khẩn trương chìm vào giấc ngủ ngon.
4. Các tư thế cho bé bú
những tháng đầu một khi sinh, nguồn sữa mẹ sẽ đóng vai trò trọng yếu trong việc Mang đến các dưỡng chất cần thiết cho bé. tuy vậy mẹ và bé có thể gặp phải một số khó khăn khi cho con bú như đầu vú mẹ quá ngắn, mẹ ít sữa, bé đòi bú quá là nhiều, mẹ bị tắc tia sữa, nhiễm trùng vú… trong số đó, mẹ cần cam kết và không nên bỏ qua kĩ năng lựa chọn tư thế đúng khi cho con bú, bởi việc chọn đúng tư thế sẽ giúp bé thoải mái bú được no sữa mà mẹ vẫn tranh thủ nghỉ ngơi được.
5. Giúp bé ợ hơi
Trẻ sơ sinh có hệ tiêu hóa chưa hoàn thành, bé rất dễ bị đầy bụng một khi ăn bú. Mẹ cần biết thao tác vỗ lưng giúp bé ợ hơi, thải ra hết khí thừa trong dạ dày để bé cảm nhận thấy dễ chịu hơn, đặc biệt là trong vài tháng đầu một khi sinh. Mẹ bế bé vác trên vai, người bé áp vào ngực mẹ, cằm bé phụ thuộc vào vai mẹ, lưu ý giữ đầu và cổ bé ngả vào vai mẹ. Sau đấy mẹ dùng tay xoa hoặc vỗ nhẹ nhàng vào lưng bé để đẩy hết khí ra.
6. Giải quyết khi trẻ bị hóc, sặc
Khi phát hiện trẻ bị hóc nghẹn, mẹ cần áp dụng thao tác khai thông đường thở, đẩy dị vật ra khỏi đường thở của trẻ bằng việc đặt trẻ úp lên đùi, đầu hơi chúc xuống dưới. Một tay giữ bé, một tay dùng lòng bàn tay vỗ thật mạnh 5 – 7 cái vào lưng bé – chỗ giữa hai xương bả vai, hành động này sẽ khiến sức ép trong lồng ngực trẻ tăng lên để tống đẩy dị vật ra ngoài.
một khi làm xong nếu như trẻ vẫn khó thở, tím tái, cha mẹ cần đặt bé nằm ngửa, dùng hai ngón trỏ ấn nhanh, mạnh, đột ngột vào xương ức để đẩy dị vật ra.
7. Kĩ năng mát-xa cho bé
Để thực hành xoa bóp, mát xa cho bé, mẹ thực hiện theo các bước sau: Đặt em bé lên tấm khăn trên mặt phẳng rộng rãi như giường, bắt đầu xoa bóp toàn thân bé bằng dầu thực vật. Mát xa từ chân, rồi đến cánh tay, sau đó là ngực và cuối cùng là lưng của em bé.
