Bé tập nói là thời kì bé đang phát triển suy nghĩ và giao tiếp với bên ngoài. Nếu cha mẹ biết cách chăm sóc và hướng dẫn con tập nói. Trẻ sẽ phát triển suy nghĩ từ sớm. Hãy cùng khám phá những cách dạy trẻ tập nói đúng cách cho cha mẹ nhé.
1. Trẻ bắt đầu tập nói khi nào?
Trẻ tiếp tục làm quen với âm thanh ngay từ khi mới ra đời, nhiều bé ngay từ trong bụng mẹ. Đến tháng thứ 3 – 4 bé thực sự bắt đầu tập nói. Quá trình tập nói diễn ra trong vòng 3 năm đầu đời với những chỉnh sửa liên tục chứng minh năng lực tiếp thu và học hỏi cực nhanh của bé.
1.1 Đứa trẻ
- Sinh ra đến 3 tháng tuổi: Lúc này, bé thường được nghe những âm thanh dỗ dành, ru ngủ của mẹ. Bé chỉ mới bắt đầu phát ra những âm thanh đầu đời, trọng điểm là nguyên âm đơn, như ahhhh.
- 2 đến 3 tháng tuổi: Ngôn ngữ phát ra Chủ yếu là tiếng khóc. Tiếng khóc biểu hiện không giống nhau trong các tình huống khác nhau. khi mà bạn quen với bé, bạn có thể phân biệt tiếng khóc do đói với tiếng khóc khi bé mệt mỏi.
- 3 đến 4 tháng tuổi: Bé phát ra những âm thanh khó hiểu hơn và tiếp tục bập bẹ tạo ra những âm thanh như “muh-muh” hoặc “bah-bah”.
- 5 đến 6 tháng tuổi: Bé tiếp tục luyện tập ngữ điệu, tăng giảm âm lượng, cường độ để đáp lại lời nói và nét mặt của bạn.
Chú ý: nếu bé không phát ra âm thanh khi được 6 tháng tuổi, hãy đưa bé đi khám bác sĩ.
- 7 đến 12 tháng tuổi: Bé bập bẹ phát ra những âm thanh đa dạng hơn. Bé cố gắng bắt chước lời nói của bạn bằng các cụm từ như “bah-bah-bah” hoặc “dee-dee-dah”.
Chú ý: nếu như bé không phát ra âm thanh khi được 7 tháng tuổi, hãy đưa bé đến khám bác sĩ.
1.2 Trẻ mới biết đi
- 12 tháng tuổi: Trẻ tiếp tục nói những từ có nghĩa. Trẻ có khả năng bắt chước một số từ trong cụm từ mà bạn đưa ra.
- 14 tháng tuổi: Trẻ thay đổi ngữ điệu nhiều hơn và dùng thêm cử chỉ tay để bày tỏ lời nói được rõ ràng hơn.
Chú ý: nếu như trẻ không nói bất cứ lời nào trước 15 tháng tuổi, hãy đưa trẻ đến khám bác sĩ.
- 16 tháng tuổi: Bé nói được nhiều từ hơn, tiếp tục gọi bạn như “mẹ ơi” để thu hút sự chú ý, gật đầu và lắc đầu cho câu hỏi có – không. Bé bắt đầu phát âm các phụ âm như t, d, n, w và h.
- 18 tháng tuổi: Bé đã có vốn từ vựng khoảng 10 – 20 từ, bao gồm tên “mẹ”, một vài động từ và tính từ. Bé có khả năng nói cụm từ đơn giản “muốn con búp bê”.
- 18 đến 24 tháng tuổi: Bé bắt đầu nói các cụm từ gồm 2 từ trở lên cho các mục tiêu mới lạ hơn.
1.3 Mầm non
- 24 tháng: Trẻ biết 50 đến 100 từ, sử dụng các câu ngắn 2 – 3 từ và đại từ nhân xưng để ăn nói.
- 2 đến 3 năm: Bé có thể ăn nói cơ bản với vốn từ 200 – 300 từ, và mở rộng cụm từ từ 3 – 6 từ.
Chú ý: nếu trẻ 2 hoặc 3 tuổi lặp lại câu hỏi của bạn thay vì giải đáp với cấp độ thường xuyên, hãy đưa trẻ đi khám. Đây có thể là một đặc điểm sớm của chậm ngôn ngữ.
- 3 đến 4 năm: Trẻ thường dùng các từ như “tại sao”, “cái gì” và “ai”. Trẻ có thể nói những gì đã xuất hiện khi mà bạn ra khỏi nhà.
lưu ý: Bé có thể phát ra âm thanh như thể bé nói lắp nếu như bé ở trong trạng thái phấn khích khi giao tiếp. Việc này là hoàn toàn bình thường. tuy nhiên, nếu trạng thái này kéo dài trong hơn 6 tháng, hoặc phải cố gắng khi nói, hãy gặp và nói chuyện với bác sĩ.
Xem thêm: Tiêu chí và cách lập một chế độ ăn uống khoa học cho riêng bạn
Dạy bé tập nói như thế nào?
Phản hồi lại những gì bé “nói”
Khi chào đời, trẻ đã có thể giao tiếp được với bố mẹ và người thân bằng những tiếng khóc của mình. Ở thời điểm này bé chưa thể như người lớn, sử dụng lời nói để biểu đạt mà thay vào đó là âm thanh. Mỗi khi bé đói, cảm thấy mệt mỏi, cảm thấy đau, mong muốn được chơi… đều sẽ thể hiện qua những tiếng khóc. lúc đó, bạn thấy và hiểu được ý mong muốn của bé thì cũng là lúc bạn đang trả lời lại đòi hỏi của bé. Việc làm này bản chất cũng chính là một kiểu của dạy bé tập nói.
Cùng bé nói chuyện
Tuy rằng nói các cha mẹ hãy tạo các cuộc ăn nói với bé để kích thích những lời nói phát ra từ trẻ nhưng Điều này không có nghĩa là phải nói liên tục không ngừng. Bởi nói nhiều quá bé cũng sẽ chán và mệt. Như vậy, không những không giúp trẻ nói được nhiều mà còn gây chông gai khi sử dụng công thức này ở lần sau. Cho nên, bố mẹ cần phải khéo léo để đưa những đồ vật, con vật, việc đang làm vào cuộc nói chuyện một cách tự nhiên.
Đọc các câu chuyện
không chỉ có trò chuyện, xây dựng các đoạn hội thoại hằng ngày mà việc đọc truyện cùng bé cũng là một cách rất có ích. Từ những câu chuyện, bé sẽ có thêm nhiều từ vựng hơn, hiểu được cách xâu chuỗi được các sự việc và hiểu được ý nghĩa từ mỗi truyện. Bên cạnh đấy, vì thích thú với giọng kể của mẹ, nội dung câu chuyện và hình ảnh nên bé sẽ tự nhiên muốn kể lại câu chuyện cho bạn nghe.
Đọc sách, truyện là một cách để giúp trẻ tập nói từ sớm
Hát những bài hát cho bé nghe
cũng như kể chuyện, mẹ mỗi ngày đều có thể hát cho bé. Hát nhiều lần như vậy bé sẽ luôn cảm nhận thấy vui thích và tiếp tục bi bô hát theo. Đến một lúc nào đấy, trẻ đã thuộc nằm lòng bài hát bạn thường hát và có thể tự mình hát lại cho bố mẹ nghe. Điều này cũng giúp trẻ nói được thường xuyên hơn.
Xem thêm: Hướng dẫn cách dạy trẻ sơ sinh của người Nhật
Những cách dạy trẻ học nói sớm mẹ cần biết
Với những cách dạy bé tập nói phía dưới, chắc chắn bé sẽ sớm bí bô suốt ngày quanh tai bạn đấy!
Trò chuyện cùng bé từ nhỏ
Ngay từ khi bé mới chào đời, bạn hãy nói chuyện với bé. Ôm bé và ăn nói bằng mắt. Bé cần phải hiểu các từ trước khi nói. do đó, việc nói chuyện sẽ giúp xây dựng các mối liên kết trong não của bé. Nghiên cứu chỉ ra rằng những bé được nghe âm thanh bi bô từ cha mẹ thường biết nói bập bẹ khi bé 1 tuổi.
Dạy bé nói bằng cách gọi tên
trước lúc bắt đầu trò chuyện, mẹ nên tạo sự lưu ý bằng việc gọi tên bé. đây chính là âm thanh bé thường xuyên được nghe nên cũng sẽ ghi nhớ lâu nhất.
trong đó, mẹ cũng nên chú ý ăn nói với trẻ bằng ánh mắt. Tránh tình trạng nói chuyện với bé tuy nhiên lại nhìn sang chỗ khác, hoặc tệ thêm nữa là làm một việc khác. bằng việc gọi tên và giao tiếp bằng mắt, bé sẽ đơn giản đoán được ý câu nói của mẹ hơn.
Việc gọi tên bé thường xuyên sẽ giúp trẻ học phản xạ nghe nói từ nhỏ
Đặt câu hỏi cho trẻ
Khi 6 tuần tuổi, bé sẽ quan tâm nhiều hơn đến Tất cả mọi thứ xung quanh. vì lẽ đó, hãy bắt đầu dạy bé tập nói ba mẹ hoặc đặt câu hỏi cho bé: “Con có đói không?”, “Con có mong muốn uống sữa không?”.
Hãy chỉ cho bé một số thứ, dạy trẻ học nói các con vật, VD như: “Con nhìn kìa, một con mèo”, “Bà ngoại ở kia”… Khi bé lớn hơn, hãy nói thêm một số chi tiết như: “Con nhìn kìa, chiếc xe màu đỏ” hoặc “Một ngôi nhà nhỏ”…
Xem thêm: Nguyên nhân bé đi nhà trẻ về khóc đêm mẹ nên để ý
Sao chép âm thanh của bé
Khoảng 3 – 4 tháng tuổi, những âm thanh “oohs”, “ahhs” sẽ dần biến thành những tiếng bập bẹ. đây chính là thời điểm mà bé làm quen với các từ như “babababa”, “dadadada”.
Hãy thử dạy trẻ học nói bằng việc bắt chước lại những âm thanh mà bé phát ra. Việc này không chỉ khuyến khích trẻ làm nhiều hơn mà còn tiếp tục dạy trẻ nói chuyện. Chờ cho đến khi bé nói xong, bạn hãy nói lại những tiếng tương tự mà trẻ vừa nói.
Xem thêm : Macrame là gì? Giới thiệu chi tiết về Macrame
Trúc Ly – Tổng hợp
( Tham khảo: healthyblog.net, www.marrybaby.vn)
